14 Ocak 2013 Pazartesi

İşlem Planına Bağlı Kalmak (Sadullah Karambol)

Diyelim ayrıntılı bir işlem planı yaptınız.
İşlem yapmak için gerekli kriterlerin veya “kuralların” da tamamını biliyorsunuz.
Bu kuralların hepsine uymak için kontrol listenizi de oluşturdunuz.
Bir para yönetim stratejisi belirlediğiniz için her işlemde ne kadar riske gireceğinizi ve risk-kazanç oranınızın ne olacağını da hesaplayabiliyorsunuz.
Günün hangi saatinde pozisyon açacağınızı, hangi zaman dilimlerinde pozisyonlarınıza göz atacağınızı, hangi pariteleri izlemeniz gerektiğini biliyorsunuz. Daha ayrıntılı bir analiz için her işlemi izlemek adına Excel tablonuz da hazır. Herşey ço güzel.

Gerçek şu ki, bu işin en kolay kısmı. Benzetme yapmak gerekirse, neredeyse herkes milli takımımıızn stratejisini öğrenebeilir. Maçları izleyerek ya da maçlara giderek, TV’deki yorum programlarını izleyerek gazetelerin spor sayfalarını okuyarak, Fatih Terim ile yapılan söyleşileri izleyerek, her maçta futbolcularımızın sergileyeceği oyunu tahmin edebilir bir duruma gelebiliriz. Ancak, sadece aramızdan çok az kişi, bu bilgileri kullanarak defans oyuncularımız ile birlikte maç sırasında etkili bir hücum oyunu sergileyebilir. Diğer bir deyişle, çok az oyun kurucunun bir stratejiyi uygulama kapasitesi vardır.   

Tabii ki, stratejileri öğrenmek ile milli takımda oyun kurucu olarak oynamak arasındaki fark, trading planı yapmak ve bu plana bağlı kalmaktan çok daha büyüktür. Ama esas sorun, planı uygulayamadığımız taktirde planın ne kadar mükemmel olduğunun önemini yitirmesidir. Başlangıçta bir trading planını izlemek kolay gelebilir. Özellikle de ilk paragrafta belirttiğim noktaların tamamı dahilse. Gerçek para ile işlem yapanlar ise konunun sadece bundan ibaret olmadığının zaten farkındalar.

Tabii ki, stratejileri öğrenmek ve milli takımda oyun kurucu olarak oynamak arasındaki fark, trading planı yapmak ve bu plana bağlı kalmaktan çok daha büyüktür. Ama esas sorun, planı uygulayamadığımız taktirde planın ne kadar mükemmel olduğunun önemini yitirmesidir. Başlangıçta bir trading planını izlemek kolay gelebilir. Özellikle de ilk paragrafta belirttiğim noktaların tamamı dahilse. Gerçek para ile işlem yapanlar ise konunun sadece bundan ibaret olmadığının farkındalar.

En iyi trading planını bile raydan çıkarabilen üç temel hata vardır.  Bunlardan birincisi, planın parçası olmayan bir işlem yapmak; ikincisi planın parçası olan bir işlemi yapmamak; üçüncü hata ise, istatistiksel olarak önemsiz bir olaya dayanarak trading planının kurallarını değiştirmektir.

Planın parçası olmayan bir işlem yapmak son derece baştan çıkarıcıdır.
Bir oyuncunun, planın parçası olmayan bir işlem yapmasını sağlayacak pek çok neden vardır. Bir süredir kaybediyor ve kazanmak için can atıyor olabilirsiniz. Ya da bir galibiyet serisi yaşıyor bir daha yenilmeyeceğinize inanıyor olabilirsiniz. Büyük bir bankanın Türk Lirası’nda alıma geçeceği ipucunu duymuş olabilirsiniz (Bu ipucunun, Türk Lirası satmak isteyen bir bankadan gelebileceğini ve Türk Lirası satın alacak enayiler arayabileceğini aklınızda tutun). Eski bir stratejinin parçası olan birşey görebilirsiniz. Hatta piyasaya girmek için kumarı bile göze almış olabilirsiniz. Bu senaryoların hepsi tehlikelidir. Eğer kaybederseniz, kendinizi kötü hissedersiniz çünkü kuralların dışına çıkmanın bedelini ödersiniz. Bu durum psikolojik bir hasara bile neden olabilir. Eğer işleminiz kazançla sonuçlanırsa, sadece uzun vadede kâr getirmeyecek bir davranışa devam etmek için size cesaret verecektir.

Planın bir parçası olan bir işlemi atlamak da en yaygın hataların ikincisidir. Bu durumun da pek çok nedeni olabilir. Üst üste iki kere kaybetmiş olabilirsiniz ve diğer işlemi gerçekleştirmeye korkarsınız ancak girmediğiniz bu işlemin çok kazançlı olduğunu görürsünüz. Veya üst üste üç kez kazanınca bu durumun sonsuza kadar devam etmeyeceğini düşünebilirsiniz. Neden ne olursa olsun çok tehlikelidir. Duygusal bir oyuncunun, kurallarına uyan bir işlemden vazgeçtikten sonra o işlemin kazançlı olması veya kurallarına uymayan bir işlemin gerçekleştirilmesi ve sonunda kaybetmesi sık rastlanan bir durumdur. Bu hatalar, neden pek çok yatırımcının, işlem planlarının sonuçlarından en iyi şekilde faydalanamama nedenleri arasındadır. 

Küçük örneklem hacmine sahip işlemlere dayanarak kurallarınızı değiştirmek ise, yapabileceğiniz en tehlikeli şeydir. Var olan kurallarınıza göre 300 emir yerleştirdiniz diyelim. İnişler ve çıkışların olmasına karşın bu oldukça kârlı bir strateji olabilir. Daha sonra, arka arkaya 5 işlemde kaybettiğinizi düşünelim ki bu da oldukça mümkündür. Aniden, bu küçük örneklem hacmine dayanarak  yüzlerce işlemde test edilmiş kurallarınızı değiştirdiniz. Küçük bir işlem örneğine aşırı tepki vermek, sizi tehlikeli bir yola sokabilir. Eğer bu 5 kaybı telafi etmek için kurallarınızı değiştirirseniz aynen devam etmeniz halinde yaşamayacağınız çok daha büyük kayıp yaşarsınız. Tabii ki kurallarınızı zaman zaman yeniden değerlendirmek çok akıllıcadır. Ancak 5 işleme dayanarak çok büyük değişiklikler yapmayın.

Umarım bu örnekler, yolunuzda ilerlemenize ve işlem planınızı izlemenize yardımcı olur. Eğer kendinize neden planınızın gerektirdiği kadar kar elde edemediğinizi soruyorsanız, yukarıdaki öykülerden birinin sizin durumunuza uygun olup olmadığını kontrol edin. Bu örneklerden ders alın ve en başından itibaren disiplininizi bozmayın.

Hiç yorum yok:

Risk Uyarısı

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Bu Hafta Çok Okunanlar

Edebiyat Sitesi