Bir Forex yatırımcısının piyasada elde ettiği başarı, doğrudan yatırım disiplinine sahip olup olmamasına bağlıdır. Yatırım disiplini bu oyunun % 90’ını oluşturur. Formül çok basit: Disiplinle yatırım yaparsanız kazanır; disiplinsiz hareket ederseniz ise kaybedersiniz.
Herhangi bir düzeyde yatırım başarısı elde etmek istiyorsanız her şeyden önce belli bir disiplin edinmelisiniz. Harcadığınız zamanın tamamında, her işlemde ve her gün yatırım disiplini kesinlikle istisnasız uygulanmalıdır.
1.Piyasa disiplinli olduğunuz zaman size para öder
Belirli bir disiplin dahilinde yatırım yapmak cebinize para girişini arttıracak, para çıkışını ise azaltacaktır. Piyasalar ile ilgili değişmeyen tek gerçek disiplinin artmış kâra eşit olmasıdır.
2. Her gün her işlemde disiplinli olun ki piyasa size karşılığını versin. Ancak geçirdiğiniz zamanın tamamında disiplinli değilseniz, disiplinli olduğunuzu iddia etmeyin.
Disiplinli olmak son derece önemlidir ancak sigara içmeyi bıraktığınızı söyler gibi disiplinli olduğunuzu söyleyemezsiniz. Eğer çevrenizdekilere sigarayı bıraktığınızı söylüyor ancak günde bir tane gizli gizli sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmış sayılmazsınız. Eğer on işlemden dokuzunu disiplin altında yapıyorsanız, disiplinli bir yatırımcı olduğunuzu iddia edemezsiniz. Disiplin dışında yapacağınız bir işlem bile, gün içindeki genel performansınızı gerçekten etkileyecektir. Disiplin her işlemde uygulanmalıdır.
“Piyasa size karşılığını verecek” dediğimde, bunun anlamı bir emir üzerinde inatçı olup çok uzun süre ısrar etmeniz gerektiği” değildir. Bunun anlamı “zararın neresinden dönülse kar olacağıdır”. Bu nedenle, bir işlemde 200 $ kaybettiysem ancak o işlemde ısrar ederek 1000$ kaybetme ihtimalim varsa, o işlemi kısa sürede kapattığım için ekstradan kaybedeceğim 800 $ “cebimde” kalmış olur.
3. Arka arkaya kayıplar yaşıyorsanız pozisyon büyüklüğünüzü mutlaka azaltın
Başarılı tüm yatırımcılar bu kurala bağlı kalır. Bir sonraki işlemde işleminizi bir lota indirerek oldukça para kurtarmak varken neden işlem başına 5 lotla devam edesiniz ki? Eğer arka arkaya kaybetmiş iki işlemim varsa, pozisyon büyüklüğünü mutlaka bir lota indiririm. Eğer sonraki iki işlemim karlıysa, o zaman pozisyon büyüklüğümü eski miktarına çıkarabilirim.
5. Bir metodoloji geliştirin ve bağlı kalın. Metodolojilerinizi her gün değiştirmeyin.
“Öğrencilerimden”, işlem yapmaları için gerçekleşmesi gereken belirli piyasa gereksinimlerini (sistemlerini) yazmalarını istiyorum. Aslında metodolojinin ne olduğu çok da umurumda değil ancak işlem yaparken mevcut olması gereken bir dizi kurallarının, piyasa sistemlerinin veya fiyat hareketlerinin olduğuna emin olmak istiyorum. Bir oyun planınız olmak zorunda. Eğer kanıtlanmış bir metodolojiniz varsa ancak belli bir işlem seansında pek de işe yaramıyorsa, akşam eve gittiğinizde yeni bir yöntem geliştirmeye çalışmayın. Eğer metodolojiniz, işlem seanslarının yarısından fazlasında işe yarıyorsa bağlı kalın.
6. Mutlaka bir sonraki gün oyuna devam etmek isteyeceksiniz.
Asla karşılayacağınızdan daha fazla para kaybettiğiniz bir duruma düşmemeye çalışın. İşlem yapmak istemek ancak hesabınızdaki miktar çok düşük olduğundan ve aracı kurumunuzun, biraz daha para yatırana kadar devam etmenize izin vermediğinden işleme devam edememek çok kötü bir duygudur.
Öğrencilerime, performansları için günlük maksimum işlem zararı limiti koymalarını söylüyorum. Örneğin, günlük zararınız asla 500 $’ı geçmemelidir. 500 $ kayıp limitine ulaştığınızda, bilgisayarınızı kapatmalı ve o günü tatil ilan etmelisiniz. Yarın nasıl olsa kaldığınız yerden devam edeceksiniz.
7. Kayıplarınızı kapatın
Açık olan bir pozisyonunuz zarara geçti diye "kaybetmiş" olmazsınız. Ancak, işlemin kötüye gittiğini anladığınızda işlemi kapatmadığınızda kaybedersiniz. İçgüdünün bu kadar güçlü bir piyasa göstergesi olması bana çok büyüleyici gelmiştir. İçinizden bir ses pozisyonunuzun kötüye gideceğini söylüyorsa muhtemelen gidecektir ve o pozisyona son verme zamanı gelmiştir.
Her yatırımcının, seans boyunca kaybeden bir işlemi vardır. Benim için sıradan bir yatırım günü, % 33 kaybeden işlem, % 33 başabaş işlem ve % 33 kazanan işlemdir. Kaybeden işlemlerimi çok kısa bir süre içinde kapatıyorum ve bana çok büyük bir maliyetleri olmuyor. Bu nedenle, gün içindeki işlemlerin üçte ikisini kaybetsem veya avanssız kapatsam da eve kazanmış olarak dönüyorum.
8. İlk kayıp en iyi kayıptır
Pozisyonunuz kötüye gittiğini fark ettiğiniz anda, derhal kapatmak en iyisidir. Çevrenizdekilerin “dur bakalım daha ne olacağı belli değil” ve “endişelenme düzelecektir” gibi sözleri genellikle gerçekçi değildir. Bu cümlelerden birisi sarf edildiğinde, yatırımcı işlemin kötüye gittiğini, düzelmeyeceğini ve gitme zamanının geldiğini anlamalıdır.
9. Eğer işleminiz belirli bir zaman çerçevesi içinde ilerlemiyorsa, kapatma zamanı gelmiştir
Bu kural, sermaye akışı teorisi ile ilgilidir. Piyasayı farklı yönlere iten yatırım sermayesidir. Alış emirlerinin fazlalığı veya dengesizliği, piyasayı yükseltecektir. Satış emirlerinin fazlalığı ise piyasayı düşürecektir.
Fiyat durağanlığı mevcutsa (genel olarak yatırım seansı boyunca sık sık yaşanır), piyasa ve yatırımcıları bize o an için, geçerli emir ve tekliflerden mutlu veya tatmin olduklarını söylemektedir.
Bu gibi zamanlarda piyasada olmak istemezsiniz. Piyasa hiçbir yere gitmek istemiyor demektir. Zaman, sermaye ve duygusal enerji kaybıdır. Piyasanın biraz ısınmasını bekleyip emir yerleştirmek daha iyidir.
10. Asla büyük kayıp yaşamayın. Büyük kayıplar canınızı yakabilir.
Lütfen daha önceki kuralları yeniden gözden geçirin. Bu kurallara bağlı kaldığınız takdirde, bu kuralı da ihlal etmezsiniz.
Büyük kayıplar, kazançlı bir gün yaşamanızı önler. Kazanmak için çok uğraştığınız pek çok küçük kazancı silip süpürür. Büyük kayıplar aynı zamanda sizi psikolojik ve duygusal olarak "öldürür." Bir yatırım sonrası yaşadığınız büyük kayıptan sonra güveninizi geri kazanmak çok zaman alabilir.
11. Koşmadan emin adımlarla ilerleyin
Kısa süre içinde büyük kazanç elde eden bir yatırımcı tanımıyorum. Hiçbir işleme, çok kazanacağınızı düşünerek yaklaşmamalısınız. Kazanacağınız durumlar da olabilir ancak benim büyük kazanç yaşadığım işlemler yetenekten değil şanstan yaşanmıştır.
Yatırım amacım, küçük kazançlar elde etmektir ancak yatırımlarım sürekli devam ettiği için (ve biraz da şansın yardımıyla) FED beklenmedik bir şekilde piyasaya girdi ve istemeden de olsa kazancım büyük oldu. Ancak bu durum son on yılda en çok beş kez başıma geldi.
12. Tutarlılık, güven ve kontrol sağlar
Sabah bilgisayarınızı açarken, kurallara uygun olarak oynadığınızda, disiplin ile yatırım yaptığınızda ve metodolojinize bağlı kaldığınızda muhtemelen başarılı bir gün geçireceğinizi bilmek çok güzel bir duygudur.
Kaybettiğim günlerin bir elin parmağını geçmediği yıllarım oldu. Sizce de bu tutarlılık kendime son derece güvenmeme neden olmuyor mu? Her gün para kazanacağımı biliyorum. Neden aksini düşüneyim ki? Her gün biraz kazanmak, yatırım seansında kendimden emin ve kontrollü bir biçimde yatırım yapmamı sağlıyor.
Daha önceki bir kuralı anımsayın: Eğer her gün biraz kazanırsanız o zaman daha büyük yatırım yapma hakkınız olur. Böylece, Disiplin Kurallarına uyarak, “az kazancınız” çok daha karlı günlere dönüşecektir.
13. Kazançlarınızı nasıl koruyacağınızı öğrenin
Kazançlı işlemlerinizi çekmenizin net etkisi, her işlem başına artmış kazanç ortalamasının yanı sıra, kayıplarınızı da önceden tanımlanmış risk parametreleri dahilinde tutmak olur.
Kayıplarınızı asla sürdürmemelisiniz. Eğer yatırım hacminiz, bir lottan daha fazla ise ve işleminiz kaybediyorsa, pozisyonun tamamını kapatmalısınız. Eğer işlem boyutunuz, bir lottan daha fazla ise ve işleminiz kazanıyorsa, ilk fiyat hedefinizde pozisyonunuzun yarısını kapatarak çıkmak en iyisidir.
Eğer koruyucu zarar durdur emirleri ile işlem yapıyorsanız, yatırım boyutundaki değişikliği yansıtacak bir değişiklik yapmalı (unutmayın pozisyonunuzun yarısını kapattınız), durdurma fiyatını ise, pozisyonun kısa mı uzun mu olduğuna ve başlangıç yatırım giriş fiyatınıza bağlı olarak değiştirmelisiniz. Artık sağlam para ile oynuyorsunuz. Kalan pozisyonda kayıp yaşayamazsınız ve kendinizi güvene aldınız. Pozisyonunuza bağlı olarak piyasanın yukarısına veya aşağısına birkaç tik için emir sınırı koyun, arkanıza yaslanın ve rahatlayın.
14. Aşırı analiz yapmayın. Ertelemeyin. Tereddüt etmeyin. Yoksa kaybedersiniz
Size yatırımcıların kaç kere mahvolmuş bir şekilde ofisime gelip piyasanın yönünü “bildiklerini” ancak pozisyonu yerleştiremediklerini söylediklerini anlatamam. Onlara neden işlem yapmadıklarını sorduğumda ise, verdikleri cevap hep aynı: Piyasayı takip etmek istemediler. Mümkün olan en iyi fiyatı (ki hiç olmadı) beklediler veya üç piyasa göstergesinden sadece ikisi vardı ve üçüncü göstergeyi bekliyorlardı.
Bu erteleme ve tereddüt etmenin tek sonucu, yatırımcı, piyasa yönünü doğru tahmin etmiş ancak işlem üzerindeki karı sıfır olmuştur. İşlem yapmadıkça bu işte para kazanmamız mümkün değil. Bir işlemi çok ayrıntılı incelemeyin. İşlemi yapın ve yönetmeye başlayın. Eğer hatalı gidiyorsanız kapatın. Ancak işlemi yapana kadar asla haklı olamazsınız.
15. Mutlak adaleti yönlendiren piyasanın kendisidir
Piyasa istediği yöne doğru ilerler. Bizim hakkımızda durup düşünmez. Favoriler üzerine oynamaz. Ayırım yapmaz. Hiç kimsenin canını kasıtlı olarak yakmaz. Piyasa her zaman haklıdır. Piyasaya saygı duymayı öğrenmek zorundasınız. Eğer kurallara göre oynamazsanız piyasa tarafından acımasız bir biçimde cezalandırılırsınız.
Herhangi bir düzeyde yatırım başarısı elde etmek istiyorsanız her şeyden önce belli bir disiplin edinmelisiniz. Harcadığınız zamanın tamamında, her işlemde ve her gün yatırım disiplini kesinlikle istisnasız uygulanmalıdır.
1.Piyasa disiplinli olduğunuz zaman size para öder
Belirli bir disiplin dahilinde yatırım yapmak cebinize para girişini arttıracak, para çıkışını ise azaltacaktır. Piyasalar ile ilgili değişmeyen tek gerçek disiplinin artmış kâra eşit olmasıdır.
2. Her gün her işlemde disiplinli olun ki piyasa size karşılığını versin. Ancak geçirdiğiniz zamanın tamamında disiplinli değilseniz, disiplinli olduğunuzu iddia etmeyin.
Disiplinli olmak son derece önemlidir ancak sigara içmeyi bıraktığınızı söyler gibi disiplinli olduğunuzu söyleyemezsiniz. Eğer çevrenizdekilere sigarayı bıraktığınızı söylüyor ancak günde bir tane gizli gizli sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmış sayılmazsınız. Eğer on işlemden dokuzunu disiplin altında yapıyorsanız, disiplinli bir yatırımcı olduğunuzu iddia edemezsiniz. Disiplin dışında yapacağınız bir işlem bile, gün içindeki genel performansınızı gerçekten etkileyecektir. Disiplin her işlemde uygulanmalıdır.
“Piyasa size karşılığını verecek” dediğimde, bunun anlamı bir emir üzerinde inatçı olup çok uzun süre ısrar etmeniz gerektiği” değildir. Bunun anlamı “zararın neresinden dönülse kar olacağıdır”. Bu nedenle, bir işlemde 200 $ kaybettiysem ancak o işlemde ısrar ederek 1000$ kaybetme ihtimalim varsa, o işlemi kısa sürede kapattığım için ekstradan kaybedeceğim 800 $ “cebimde” kalmış olur.
3. Arka arkaya kayıplar yaşıyorsanız pozisyon büyüklüğünüzü mutlaka azaltın
Başarılı tüm yatırımcılar bu kurala bağlı kalır. Bir sonraki işlemde işleminizi bir lota indirerek oldukça para kurtarmak varken neden işlem başına 5 lotla devam edesiniz ki? Eğer arka arkaya kaybetmiş iki işlemim varsa, pozisyon büyüklüğünü mutlaka bir lota indiririm. Eğer sonraki iki işlemim karlıysa, o zaman pozisyon büyüklüğümü eski miktarına çıkarabilirim.
5. Bir metodoloji geliştirin ve bağlı kalın. Metodolojilerinizi her gün değiştirmeyin.
“Öğrencilerimden”, işlem yapmaları için gerçekleşmesi gereken belirli piyasa gereksinimlerini (sistemlerini) yazmalarını istiyorum. Aslında metodolojinin ne olduğu çok da umurumda değil ancak işlem yaparken mevcut olması gereken bir dizi kurallarının, piyasa sistemlerinin veya fiyat hareketlerinin olduğuna emin olmak istiyorum. Bir oyun planınız olmak zorunda. Eğer kanıtlanmış bir metodolojiniz varsa ancak belli bir işlem seansında pek de işe yaramıyorsa, akşam eve gittiğinizde yeni bir yöntem geliştirmeye çalışmayın. Eğer metodolojiniz, işlem seanslarının yarısından fazlasında işe yarıyorsa bağlı kalın.
6. Mutlaka bir sonraki gün oyuna devam etmek isteyeceksiniz.
Asla karşılayacağınızdan daha fazla para kaybettiğiniz bir duruma düşmemeye çalışın. İşlem yapmak istemek ancak hesabınızdaki miktar çok düşük olduğundan ve aracı kurumunuzun, biraz daha para yatırana kadar devam etmenize izin vermediğinden işleme devam edememek çok kötü bir duygudur.
Öğrencilerime, performansları için günlük maksimum işlem zararı limiti koymalarını söylüyorum. Örneğin, günlük zararınız asla 500 $’ı geçmemelidir. 500 $ kayıp limitine ulaştığınızda, bilgisayarınızı kapatmalı ve o günü tatil ilan etmelisiniz. Yarın nasıl olsa kaldığınız yerden devam edeceksiniz.
7. Kayıplarınızı kapatın
Açık olan bir pozisyonunuz zarara geçti diye "kaybetmiş" olmazsınız. Ancak, işlemin kötüye gittiğini anladığınızda işlemi kapatmadığınızda kaybedersiniz. İçgüdünün bu kadar güçlü bir piyasa göstergesi olması bana çok büyüleyici gelmiştir. İçinizden bir ses pozisyonunuzun kötüye gideceğini söylüyorsa muhtemelen gidecektir ve o pozisyona son verme zamanı gelmiştir.
Her yatırımcının, seans boyunca kaybeden bir işlemi vardır. Benim için sıradan bir yatırım günü, % 33 kaybeden işlem, % 33 başabaş işlem ve % 33 kazanan işlemdir. Kaybeden işlemlerimi çok kısa bir süre içinde kapatıyorum ve bana çok büyük bir maliyetleri olmuyor. Bu nedenle, gün içindeki işlemlerin üçte ikisini kaybetsem veya avanssız kapatsam da eve kazanmış olarak dönüyorum.
8. İlk kayıp en iyi kayıptır
Pozisyonunuz kötüye gittiğini fark ettiğiniz anda, derhal kapatmak en iyisidir. Çevrenizdekilerin “dur bakalım daha ne olacağı belli değil” ve “endişelenme düzelecektir” gibi sözleri genellikle gerçekçi değildir. Bu cümlelerden birisi sarf edildiğinde, yatırımcı işlemin kötüye gittiğini, düzelmeyeceğini ve gitme zamanının geldiğini anlamalıdır.
9. Eğer işleminiz belirli bir zaman çerçevesi içinde ilerlemiyorsa, kapatma zamanı gelmiştir
Bu kural, sermaye akışı teorisi ile ilgilidir. Piyasayı farklı yönlere iten yatırım sermayesidir. Alış emirlerinin fazlalığı veya dengesizliği, piyasayı yükseltecektir. Satış emirlerinin fazlalığı ise piyasayı düşürecektir.
Fiyat durağanlığı mevcutsa (genel olarak yatırım seansı boyunca sık sık yaşanır), piyasa ve yatırımcıları bize o an için, geçerli emir ve tekliflerden mutlu veya tatmin olduklarını söylemektedir.
Bu gibi zamanlarda piyasada olmak istemezsiniz. Piyasa hiçbir yere gitmek istemiyor demektir. Zaman, sermaye ve duygusal enerji kaybıdır. Piyasanın biraz ısınmasını bekleyip emir yerleştirmek daha iyidir.
10. Asla büyük kayıp yaşamayın. Büyük kayıplar canınızı yakabilir.
Lütfen daha önceki kuralları yeniden gözden geçirin. Bu kurallara bağlı kaldığınız takdirde, bu kuralı da ihlal etmezsiniz.
Büyük kayıplar, kazançlı bir gün yaşamanızı önler. Kazanmak için çok uğraştığınız pek çok küçük kazancı silip süpürür. Büyük kayıplar aynı zamanda sizi psikolojik ve duygusal olarak "öldürür." Bir yatırım sonrası yaşadığınız büyük kayıptan sonra güveninizi geri kazanmak çok zaman alabilir.
11. Koşmadan emin adımlarla ilerleyin
Kısa süre içinde büyük kazanç elde eden bir yatırımcı tanımıyorum. Hiçbir işleme, çok kazanacağınızı düşünerek yaklaşmamalısınız. Kazanacağınız durumlar da olabilir ancak benim büyük kazanç yaşadığım işlemler yetenekten değil şanstan yaşanmıştır.
Yatırım amacım, küçük kazançlar elde etmektir ancak yatırımlarım sürekli devam ettiği için (ve biraz da şansın yardımıyla) FED beklenmedik bir şekilde piyasaya girdi ve istemeden de olsa kazancım büyük oldu. Ancak bu durum son on yılda en çok beş kez başıma geldi.
12. Tutarlılık, güven ve kontrol sağlar
Sabah bilgisayarınızı açarken, kurallara uygun olarak oynadığınızda, disiplin ile yatırım yaptığınızda ve metodolojinize bağlı kaldığınızda muhtemelen başarılı bir gün geçireceğinizi bilmek çok güzel bir duygudur.
Kaybettiğim günlerin bir elin parmağını geçmediği yıllarım oldu. Sizce de bu tutarlılık kendime son derece güvenmeme neden olmuyor mu? Her gün para kazanacağımı biliyorum. Neden aksini düşüneyim ki? Her gün biraz kazanmak, yatırım seansında kendimden emin ve kontrollü bir biçimde yatırım yapmamı sağlıyor.
Daha önceki bir kuralı anımsayın: Eğer her gün biraz kazanırsanız o zaman daha büyük yatırım yapma hakkınız olur. Böylece, Disiplin Kurallarına uyarak, “az kazancınız” çok daha karlı günlere dönüşecektir.
13. Kazançlarınızı nasıl koruyacağınızı öğrenin
Kazançlı işlemlerinizi çekmenizin net etkisi, her işlem başına artmış kazanç ortalamasının yanı sıra, kayıplarınızı da önceden tanımlanmış risk parametreleri dahilinde tutmak olur.
Kayıplarınızı asla sürdürmemelisiniz. Eğer yatırım hacminiz, bir lottan daha fazla ise ve işleminiz kaybediyorsa, pozisyonun tamamını kapatmalısınız. Eğer işlem boyutunuz, bir lottan daha fazla ise ve işleminiz kazanıyorsa, ilk fiyat hedefinizde pozisyonunuzun yarısını kapatarak çıkmak en iyisidir.
Eğer koruyucu zarar durdur emirleri ile işlem yapıyorsanız, yatırım boyutundaki değişikliği yansıtacak bir değişiklik yapmalı (unutmayın pozisyonunuzun yarısını kapattınız), durdurma fiyatını ise, pozisyonun kısa mı uzun mu olduğuna ve başlangıç yatırım giriş fiyatınıza bağlı olarak değiştirmelisiniz. Artık sağlam para ile oynuyorsunuz. Kalan pozisyonda kayıp yaşayamazsınız ve kendinizi güvene aldınız. Pozisyonunuza bağlı olarak piyasanın yukarısına veya aşağısına birkaç tik için emir sınırı koyun, arkanıza yaslanın ve rahatlayın.
14. Aşırı analiz yapmayın. Ertelemeyin. Tereddüt etmeyin. Yoksa kaybedersiniz
Size yatırımcıların kaç kere mahvolmuş bir şekilde ofisime gelip piyasanın yönünü “bildiklerini” ancak pozisyonu yerleştiremediklerini söylediklerini anlatamam. Onlara neden işlem yapmadıklarını sorduğumda ise, verdikleri cevap hep aynı: Piyasayı takip etmek istemediler. Mümkün olan en iyi fiyatı (ki hiç olmadı) beklediler veya üç piyasa göstergesinden sadece ikisi vardı ve üçüncü göstergeyi bekliyorlardı.
Bu erteleme ve tereddüt etmenin tek sonucu, yatırımcı, piyasa yönünü doğru tahmin etmiş ancak işlem üzerindeki karı sıfır olmuştur. İşlem yapmadıkça bu işte para kazanmamız mümkün değil. Bir işlemi çok ayrıntılı incelemeyin. İşlemi yapın ve yönetmeye başlayın. Eğer hatalı gidiyorsanız kapatın. Ancak işlemi yapana kadar asla haklı olamazsınız.
15. Mutlak adaleti yönlendiren piyasanın kendisidir
Piyasa istediği yöne doğru ilerler. Bizim hakkımızda durup düşünmez. Favoriler üzerine oynamaz. Ayırım yapmaz. Hiç kimsenin canını kasıtlı olarak yakmaz. Piyasa her zaman haklıdır. Piyasaya saygı duymayı öğrenmek zorundasınız. Eğer kurallara göre oynamazsanız piyasa tarafından acımasız bir biçimde cezalandırılırsınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder